
MONOETANOLAMİN (MEA) GİRİŞ
Monoetanolamin , etanolamin olarak da bilinir, HOCH₂CH₂NH₂ formülüne sahip organik bir kimyasal bileşiktir. Hem birincil amin hem de birincil alkoldür. MEA, amonyak benzeri bir kokuya sahip renksiz, viskoz bir sıvıdır.
Genellikle çeşitli endüstriyel ve kimyasal işlemlerde kullanılır, bunlar şunlardır:
- Gaz Arıtma: Monoetanolamin , doğal gaz ve rafineri akışlarından karbondioksit (CO₂) ve hidrojen sülfür (H₂S) gibi asit gazlarının temizlenmesi için gaz endüstrisinde yaygın olarak kullanılır. Bu işlem, gaz akışlarının çevresel ve ticari özellikleri karşılaması için saflaştırılması için gereklidir.
- Kimyasal Sentez: Monoetanolamin , deterjanlar, emülgatörler, cilalar, ilaçlar ve korozyon inhibitörleri dahil olmak üzere çeşitli kimyasalların üretiminde bir ara madde görevi görür.
- Yüzey Aktif Maddeler: Monoetanolamin , temizlik maddelerinde ve kişisel bakım ürünlerinde kullanılan yüzey aktif maddelerin üretiminde önemli bir bileşendir.
- Tarım: Monoetanolamin , herbisitler ve pestisitler gibi tarımsal kimyasalların formülasyonunda kullanılır.
- İlaçlar: İlaç endüstrisinde, Monoetanolamin belirli ilaçların sentezi için bir yapı taşı ve bazı tıbbi formülasyonlarda bir emülgatör olarak kullanılır.
Kimyasal Yapı ve Özellikler Monoetanolamin
1-Kimyasal Yapı:
- Kimyasal Formül: HOCH₂CH₂NH₂
- IUPAC Adı: 2-Aminoetanol
- Moleküler Ağırlık: 61,08 g/mol
- Yapı: MEA, bir amino grubuna (-NH₂) bağlı bir hidroksietil grubundan (-CH₂CH₂OH) oluşur. Kimyasal
2-Özellikler :
Fiziksel Durum : Renksiz, viskoz sıvı
- Erime Noktası : 10,3 °C
- Kaynama Noktası : 170 °C
- Yoğunluk : 20 °C’de 1,018 g/cm³
- Çözünürlük : Su, alkol ve asetonla karışabilir
- pH : Sulu çözeltiler kuvvetli alkalidir
- Koku : Amonyak benzeri
3-Kimyasal Reaksiyonlar :
- Baziklik : MEA zayıf bir bazdır ve asitlerle reaksiyona girerek tuzlar oluşturabilir.
- Esterleşme : Esterler oluşturmak için karboksilik asitlerle reaksiyona girer.
- Amidleşme : Asitlerle reaksiyona girdiğinde amidler oluşturabilir.
- Dehidratasyon : Yüksek sıcaklıklarda etilenimin oluşturmak için dehidrate olabilir.
Monoetanolamin Uygulamaları
Monoetanolamin , kimyasal özellikleri nedeniyle çeşitli endüstrilerde geniş bir uygulama yelpazesine sahiptir.
Bazı temel uygulamaları şunlardır:
1- Gaz İşlemi:
– CO₂ ve H₂S Giderimi: MEA, doğal gaz ve rafineri gaz akımlarından karbondioksiti (CO₂) ve hidrojen sülfürü (H₂S) gidermek için gaz endüstrisinde yaygın olarak kullanılır. Gaz tatlandırma olarak bilinen bu işlem, gazın çevre ve kalite standartlarını karşılamasını sağlamak için önemlidir.
2- Kimyasal Sentez:
– Ara Ürün: MEA, yüzey aktif maddeler, emülgatörler ve deterjanlar dahil olmak üzere çeşitli kimyasalların sentezinde bir ara ürün olarak hizmet eder. Ayrıca herbisitlerin, ilaçların ve korozyon inhibitörlerinin üretiminde de kullanılır.
3- Yüzey Aktif Maddeler ve Deterjanlar:
– Üretim: MEA, yüzey aktif maddelerin ve deterjanların üretiminde önemli bir hammaddedir. Yağ asitleriyle reaksiyona girerek etanolamidler oluşturur ve bunlar temizlik ürünleri, şampuanlar ve sabunlarda iyonik olmayan yüzey aktif maddeler olarak kullanılır.
4- Tekstil Endüstrisi:
– Yumuşatma Maddeleri: MEA, tekstil endüstrisinde kumaş yumuşatıcıları ve antistatik maddeler üretmek için kullanılır.
5- Tarım:
– Herbisitler ve Pestisitler*: MEA, herbisit ve pestisitlerin formülasyonunda kullanılır ve bunların etkinliğini ve stabilitesini artırmaya yardımcı olur.
6- İlaçlar:
– İlaç Sentezi: MEA, belirli ilaçların sentezinde yapı taşı olarak kullanılır. Ayrıca tıbbi formülasyonlarda tamponlayıcı ve emülgatör olarak kullanılır.
7- Kişisel Bakım Ürünleri:
– Kozmetik ve Tuvalet Malzemeleri: MEA, emülsifiye edici ve pH ayarlayıcı özellikleri nedeniyle kremler, losyonlar ve tıraş kremleri dahil olmak üzere çeşitli kişisel bakım ürünlerinde kullanılır.
8- Korozyon Önleme :
– Koruyucu Kaplamalar : MEA, metal işleme sıvıları, kazan suyu arıtmaları ve koruyucu kaplamalar dahil olmak üzere çeşitli uygulamalarda korozyon önleyici olarak kullanılır.
9- Beton Katkı Maddeleri :
– Öğütme Yardımcıları : MEA, çimento üretiminde öğütme yardımcısı olarak kullanılır ve öğütme işleminin verimliliğini ve nihai ürünün kalitesini artırmaya yardımcı olur.
10- Su Arıtma :
– pH Ayarlama : MEA, suyun pH’ını ayarlamak ve safsızlıkları gidermek için su arıtma işlemlerinde kullanılır.
11- Deri İşleme :
– Tabaklama Maddeleri : MEA, deri endüstrisinde tabaklama işleminde nötrleştirici madde olarak kullanılır.
Deterjanlarda Monoetanolamin (MEA) kullanımı
Monoetanolamin (MEA), benzersiz özellikleri nedeniyle deterjan üretiminde yaygın olarak kullanılır.
İşte deterjanlarda MEA’nın temel rolleri ve faydaları:
1- Yüzey Aktif Madde Üretimi :
– Etanolamidler : MEA, önemli iyonik olmayan yüzey aktif maddeler olan etanolamidler oluşturmak için yağ asitleriyle reaksiyona girer. Bu bileşikler yüzey gerilimini azaltmada etkilidir, suyun daha etkili bir şekilde yayılmasına ve kir ve yağa nüfuz etmesine olanak tanır.
– Köpüren Maddeler: MEA türevi yüzey aktif maddeler, özellikle şampuanlar ve vücut şampuanları gibi kişisel bakım ürünlerinde etkili temizlik için önemli olan deterjanların köpürme özelliklerine katkıda bulunur.
2- Emülsifikasyon:
– Monoetanolamin , emülsifikasyon sürecinde yardımcı olur ve suyun yağ ve greslerle karışmasını sağlar. Bu özellik, kumaşlardan, bulaşıklardan ve yüzeylerden yağlı lekeleri çıkarması gereken temizlik ürünleri için çok önemlidir.
3- Stabilizasyon:
– Monoetanolamin , deterjan formüllerinde bir stabilizatör görevi görerek ürünün zamanla tutarlılığını ve performansını korumaya yardımcı olur. Bileşenlerin ayrılmasını önler ve aktif maddelerin düzgün dağılmasını sağlar.
4- pH Ayarlaması:
– Monoetanolamin , deterjan formüllerinin pH’ını istenen seviyeye ayarlamak için kullanılır. Dengeli bir pH, hem deterjanın etkinliği hem de temizlenen kumaşların ve yüzeylerin korunması için önemlidir. Ayrıca yumuşaklık sağlayarak deterjanları cilt üzerinde kullanıma uygun hale getirir.
5- Korozyon Önleme:
– Endüstriyel ve ev temizlik ürünlerinde MEA, çamaşır makinesi parçaları ve tesisat gibi metal yüzeylerin korozyonunu önlemeye yardımcı olarak ekipmanın ömrünü uzatabilir.
6- Uyumluluk:
– Monoetanolamin , diğer yüzey aktif maddeler, yapı maddeleri, enzimler ve kokular dahil olmak üzere deterjanlarda yaygın olarak kullanılan çok çeşitli diğer bileşenlerle uyumludur. Bu uyumluluk, onu karmaşık deterjan ürünleri formüle etmede çok yönlü bir bileşen haline getirir.
7- Biyolojik olarak parçalanabilirlik:
– Monoetanolamin ve türevleri genellikle biyolojik olarak parçalanabilirdir ve bu, çevre dostu deterjan formülleri için önemli bir husustur.
Deterjanlardaki Uygulamalar:
Çamaşır Deterjanları: MEA, hem sıvı hem de toz çamaşır deterjanları formüle etmek için kullanılır ve etkili temizlik ve kumaş bakımı sağlar.
Bulaşık Deterjanları: MEA bazlı yüzey aktif maddeler, bulaşıklardaki yağ ve yiyecek artıklarını kesmede etkilidir.
Çok Amaçlı Temizleyiciler: MEA, yüzeylere zarar vermeden güçlü temizleme gücü gerektiren çok yüzeyli temizleyicilerde kullanılır. Kişisel Bakım Ürünleri: MEA türevi yüzey aktif maddeler şampuanlarda, vücut şampuanlarında ve yüz temizleyicilerinde bulunur ve nazik ancak etkili bir temizlik sağlar.
Monoetanolaminin (MEA) Toksisitesi ve Güvenliği
Toksisite: Cilt ve göz tahrişine neden olabilir. Monoetanolamin ve TEA’ya göre daha az tahriş edicidir.
Kullanım: Eldiven ve göz koruması gibi standart güvenlik önlemleri gerektirir.
Özet
Monoetanolamin : Bir hidroksil grubu ve bir amino grubu içerir, esas olarak endüstriyel uygulamalarda ve kişisel bakım ürünlerinde kullanılır.
Monoetanolamin Teknik Bilgi Formu
Content | Unit | Anhydrous | 40% solution | 45% solution | 50% solution |
---|---|---|---|---|---|
Mma | % | 99.50 min. | 40.00 min. | 45.00 min. | 50.00 min. |
Water | % | 00.20 max. | 60.00 max. | 55.00 max. | 50.00 max. |
Ammonia | % | 00.05 max. | 00.03 max. | 0.03 max. | 0.03 max. |
Other amines / noi | % | 00.30 max. | 00.20 max. | 00.20 max. | 00.20 max. |